محمد صدوقی مدیر عامل ترابرنت می‌گوید اگر مشکلات پلتفرم‌های واقعی این حوزه توسط رگولاتور برطرف شود، می‌توان حمل‌ونقل باربری بین‌شهری را تسهیل کرد.
زمان مطالعه: ۶ دقیقه
با توسعه اینترنت و هوشمندسازی گوشی‌های تلفن همراه، کسب‌وکارهایی که در زمینه فناوری اطلاعات فعال بودند، به کسب‌وکارهای مختلف ورود کردند. کیوان جعفری، هم‌بنیان‌گذار استارتاپ ترابرنت یکی از افرادی بود که سال ۱۳۹۴ در حوزه حمل بار بین‌شهری ورود کرد و ایده تشکیل استارتاپ ترابرنت را با هدف رفع نیازهای بخش حمل بار کشور شکل داد. در ادامه اما به‌دلیل مشکلات متعدد قوانین حاکمیتی و پیچیدگی‌های این صنعت، ترابرنت دو بار در طول این سال‌ها در معرض تعطیلی کامل قرار گرفت، ولی مجدداً فعالیتش را از سر گرفت.
از اوایل سال ۱۳۹۸، ترابرنت وارد فاز تغییر و تحول شد و با همکاری افراد جدید و باانگیزه، کار خود را آغاز کرد و پس از یک سال تحقیق‌وتوسعه، مهر ۱۳۹۹ با رونمایی از پلتفرم جدید و نرم‌افزارهای به‌روزشده وارد فاز جدی‌تر فعالیت شد. آبان همان سال، محمد صدوقی در کسوت مدیرعامل به مجموعه ترابرنت پیوست. وی پیش از آن به مدت هفت سال، مدیرعامل پلتفرم طاقچه (پلتفرم خرید اینترنتی کتاب) بود. او در خصوص چالش‌های پیش روی این استارتاپ و راه و روش‌های به کار گرفته در جهت رفع این چالش‌ها صحبت کرده است. در ادامه گفت‌وگوی کارنگ را با صدوقی می‌خوانید.
ترابرنت چه نقشی در صنعت حمل‌ونقل بار بین‌شهری دارد؟
در صنعت حمل‌ونقل بار، صاحبان کالا، خدمت‌گیرنده اصلی و رانندگان، خدمت‌دهندگان اصلی محسوب می‌شوند. در این بین، جهت معرفی صاحب کالا و راننده به یکدیگر و صدور اسناد حمل، مشاغلی نظیر باربری‌ها، متصدیان، پایانه‌ها، سالن‌های اعلام بار یا جارچی‌ها شکل گرفتند که این دو را به هم می‌رسانند.
این روش برای زمانی بوده که اینترنت و موبایل هوشمند وجود نداشته، اما از هنگامی که اینترنت فراگیر شد، اوضاع کمی تغییر کرد. ترابرنت با این هدف شکل گرفت که واسطه‌هایی را که نقش مؤثری ندارند، از میان رانندگان و صاحبان کالا بردارد و با صرف زمان و هزینه کمتر، این دو را به هم برساند؛ مشابه همان کاری که در تاکسی‌های اینترنتی بین مردم و رانندگان رخ داده و ورود اسنپ و تپسی باعث کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل درون‌شهری شده است.
حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای تفاوت‌های بسیار زیادی با حوزه مسافر درون‌شهری دارد. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در این حوزه برای پلتفرم‌ها چیست؟
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در این بخش این بود که برای حمل کالای بین‌شهری باید حتماً بارنامه کاغذی صادر می‌شد. همین امر باعث شده بود شرکت‌ها به‌راحتی نتوانند کار کنند، زیرا هدف پلتفرم این است که رانندگان از هر نقطه که بار قبلی را تخلیه می‌کنند، نزدیک‌ترین بار را دریافت کنند و راهی مقصد بعدی شوند و با ظرفیت خالی مسافتی را پیمایش نکنند تا به باربری رسیده و بارنامه کاغذی دریافت کنند.
پیگیری‌های بسیار زیادی انجام شد، ولی کاری که قرار بود ابتدای سال ۱۳۹۶ انجام شود، از ابتدای سال ۱۴۰۱ صورت گرفت و از ابتدای سال جاری، بارنامه کاغذی از این چرخه حذف شد. این کاغذ حکم اوراق بهادار را داشت و سالانه حدود ۵۰ یا ۶۰ میلیارد تومان صرف این کاغذ می‌شد که خوشبختانه حذف شد.
البته هنوز هم پلتفرم‌ها اجازه صدور بارنامه را ندارند و مدت‌هاست پیگیر هستیم که سازمان راهداری بازارگاه‌ها را به‌عنوان شرکت حمل‌ونقل به رسمیت بشناسد و اجازه صدور را بدهد. با پیگیری‌های متعدد در ستاد تنظیم بازار مصوب شد که به شرکت‌های بازارگاهی نیز مجوز صدور بارنامه داده شود. با اینکه این مصوبه صادر شده، اما هنوز اجرایی نشده است. البته همان که بارنامه فیزیکی حذف شد، ما را خیلی جلو انداخت.
در حال حاضر که این مصوبه اجرایی نشده، برای اخذ بارنامه چه کار می‌کنید؟
برای رفع این چالش، با یکی از شرکت‌های بزرگ یعنی شرکت شتابان شمال قراردادی امضا کرده‌ایم که به واسطه آن رانندگانی که نیاز به صدور بارنامه دارند، به ما درخواست می‌دهند و ما درخواست آنها را برای شتابان شمال ارسال می‌کنیم و برای آنها بارنامه صادر می‌شود، اما بدیهی است چنانچه صدور بارنامه الکترونیکی از طریق بازارگاه‌هایی همچون ترابرنت انجام شود، تأثیر بسزایی در تسهیل کار خواهد داشت.
در حال حاضر چه تعداد پلتفرم یا بازارگاه در حوزه حمل‌ونقل باربری بین‌شهری وجود دارد؟
۳۸ بازارگاه (پلتفرم اینترنتی) در حوزه حمل‌ونقل باربری بین‌شهری داریم که در واقع ۳۰ مورد آن همان باربری‌های سنتی هستند که نرم‌افزار خوبی هم ندارند و فقط مجوز را اخذ کرده‌اند. مثلاً در نظر بگیرید به جای اسنپ و تپسی، آژانس‌های مسافربری هر کدام یک پلتفرم جابه‌جایی مسافر داشتند! به‌طور یقین اگر این اتفاق در حوزه حمل‌ونقل مسافر می‌افتاد، این بخش به پیشرفت مطلوب نمی‌رسید، زیرا باربری یک شغل حرفه‌ای است و به دانش و تخصص نیاز دارد و حوزه آی‌تی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
واقعیت این است شرکت‌هایی که در حوزه حمل‌ونقل هوشمند بار بین‌شهری فعال هستند و به امر جابه‌جایی و حمل کالا مشغول‌اند، تعدادشان به اندازه انگشتان دست هم نمی‌رسد و اگر اسامی بیشتری دیده می‌شود، در واقع همان باربری‌های سنتی هستند که در کنار فعالیت‌های خود پلتفرم نیز دارند.
چرا بازارگاه‌های تخصصی به‌راحتی رشد نکردند؟
مهم‌ترین عامل عدم رشد پلتفرم‌ها، مشکلات قانونی و آیین‌نامه‌ای و پس از آن نیز پیچیدگی‌های بسیار زیاد این صنعت است. همین موضوع به‌ظاهر ساده بارنامه کاغذی، کاملاً مانع رشد پلتفرم‌ها بود. نگاه خاص برخی مسئولان سازمان راهداری برای عدم تسهیل ورود شرکت‌های فناوری اطلاعات و پیشبرد کارها‌ی آی‌تی با همان باربری‌های سنتی نیز از دیگر دلایل عدم رشد بازارگاه‌های تخصصی است.
ترابرنت تاکنون چه میزان جذب سرمایه داشته است؟
بعد از آنکه کیوان جعفری برای ادامه کار این کسب‌وکار به مشکل برخورد، بخشی از سهام ترابرنت توسط گروه حصین خریداری شد، اما باز هم این استارتاپ با مشکلات زیاد مالی مواجه بود؛ بنابراین به‌مرور مابقی سهام این استارتاپ توسط گروه حصین خریداری شد و تاکنون بالغ بر یک‌ونیم میلیون دلار روی آن سرمایه‌گذاری شده است.
ترابرنت چه امکاناتی برای رانندگان و صاحبان کالا فراهم کرده است؟
ما دو اپلیکیشن داریم؛ اپلیکیشن راننده و اپلیکیشن صاحب کالا. در حال حاضر ۱۵۰ هزار راننده بین‌شهری، اپلیکیشن ما را روی گوشی خود نصب کرده‌اند. وقتی صاحبان کالا با توجه به میزان و نوع بار خود و لحاظ‌کردن مبدأ و مقصد، روی اپلیکیشن اعلام بار می‌کنند، رانندگان ما از طریق نرم‌افزار، در مبدأهای مختلف بارهای زیادی را می‌بینند و بسته به نیاز خود، یکی از این بارها را انتخاب می‌کنند. سپس با صاحب کالا تماس می‌گیرند و پس از توافق، در نهایت بار حمل می‌شود.
روزانه چه تعداد بار از طریق این اپلیکیشن جابه‌جا می‌شود؟
روزانه هشت هزار اعلام بار در نرم‌افزار ما ثبت شده و ۱۸ هزار تماس در روز مابین رانندگان و صاحبان کالا ردوبدل می‌شود. اگر روزانه یک‌هزار مورد از این تماس‌ها به توافق بین طرفین منجر شود و با توجه به پیچیدگی حمل‌ونقل بار و احتمال لغو شدن آن تحت هر شرایطی، برآورد می‌شود روزانه ۵۰۰ حمل نهایی از طریق این اپلیکیشن اتفاق بیفتد.
فرایند درآمدزایی این اپلیکیشن به چه نحوی است؟
خدمات نرم‌افزاری این اپلیکیشن در حال حاضر به‌صورت رایگان ارائه می‌شود و ما فعلاً هیچ درآمدی از این اپلیکیشن نداریم.
مهم‌ترین چالش فعلی ترابرنت چیست؟
مهم‌ترین چالش فعلی ما عدم درآمدزایی در مجموعه‌ای است که بیش از ۴۰ نفر نیروی انسانی متخصص در آن فعالیت دارند.
چه راهکارهایی برای کسب درآمد دارید؟
یکی از راه‌هایی که برای کسب درآمد به آن فکر کرده‌ایم، این است که گزینه حق اشتراک از راننده و صاحب کالا به پلتفرم اضافه شود. روش دیگر نیز این است که در ازای هر حمل، راننده یا صاحب کالا، درصدی را به‌عنوان کارمزد به ترابرنت پرداخت کنند. راه دیگر نیز این است که پلتفرم را به محلی برای تبلیغ کالاها و خدمات مورد نیاز رانندگان تبدیل کنیم.
به‌عنوان مثال، ۱۵۰ هزار راننده‌ای که به این پلتفرم مراجعه می‌کنند، هر یک به مجموعه‌ای از خدمات نیاز دارند؛ خدماتی از قبیل قطعات خودرو، لاستیک، باتری، روغن، بیمه، پرداخت خلافی و…؛ ترابرنت می‌تواند واسطه فروش برای هر یک از این خدمات باشد. روش دیگر درآمدزایی این است که ترابرنت مستقیماً متصدی حمل برخی از شرکت‌های تولیدکننده شود. به‌عنوان مثال، با شرکت‌ها در خصوص حمل بار آنان رایزنی کرده و رانندگانی برای حمل بارهای آنان بفرستد.
در جایی گفتید اواخر سال گذشته مصوبه صدور بارنامه توسط بازارگاه‌ها به تصویب ستاد تنظیم بازار رسیده؛ حال چرا این مصوبه اجرایی نمی‌شود؟
بهتر است این‌گونه بگویم که عامل اجرایی مصوبات حوزه حمل‌ونقل، سازمان راهداری است و این سازمان اجرایی، نسبت به اجرای این بخش از مصوبات مقاومت دارد که البته دلایل خاص خودش را دارد. این سازمان اولویت‌های متفاوتی دارد، در حالی که باید سیاست‌گذاری و هدفش این باشد که بار در کشور سریع، ارزان و ایمن حمل‌ونقل شود.
اما به نظر می‌رسد اولویت‌های دیگری نیز در این سازمان وجود داشته باشد. به‌عنوان مثال یکی از اولویت‌های این سازمان این است که کسب‌وکار شرکت‌های حمل‌ونقل یا دیگر فعالان این صنعت با مشکل مواجه نشده و حذف نشوند. در حالی که فناوری در حال پیشرفت است و یک نهاد حاکمیتی باید اکثریت جامعه را در نظر بگیرد، زیرا تمام مردم جامعه از حمل‌ونقل تأثیر می‌پذیرند.
قطعاً حضور پلتفرم‌های بزرگ در این صنعت می‌تواند کمک بزرگی برای خود سازمان راهداری باشد. یک پلتفرم با تجمیع اطلاعات دقیقی که در ارتباط با راننده، تعداد بار و محل تخلیه بار و… به دست می‌آورد، می‌تواند در یک مکان بین بار و ماشین تعادل ایجاد کند و حتی می‌توان از طریق پلتفرم، رانندگان را ترغیب کرد به مناطق مورد تقاضا برای حمل بار بروند. این ویژگی‌ها قطعاً می‌تواند به نفع سیاست‌گذاران کشور برای اخذ تصمیمات استراتژیک کشور مانند حمل کالاهای اساسی از بنادر کشور باشد.
منبع کارنگ ❤️
هنوز نظری ثبت نشده،نظر خود را ثبت کنید!